Wielka koniunkcja planet 8-11 października 2015

Mars-Wenus-Ksiezyc_luty_2015

Koniunkcja Marsa, Wenus i Księżyca, luty 2015.

Szał niebieskich ciał

W ten weekend zdecydowanie będzie warto wstać przed wschodem Słońca i wybrać się na wczesnoporanny spacer. Powodem do tego będzie możliwość podziwiania parady planet nad wschodnim horyzontem. Wisienką na tym nieziemskim torcie będzie towarzystwo Księżyca w postaci cieniutkiego rogalika.

Wielka koniunkcja planet

Już od jakiegoś czasu na porannym niebie dominują trzy planety: Jowisz, Mars oraz Wenus. Ta ostatnia świeci tak mocno, że wręcz trudno jej nie zauważyć. Nawet ludzie, którzy zazwyczaj nie interesują się tym, co widać na niebie, spoglądają w jej stronę z zaciekawieniem. I choć ich największe zbliżenie będziemy mogli obserwować w drugiej połowie miesiąca, to właśnie w ten weekend warto rano zmarznąć, by podziwiać tę paradę. Wszystko to za sprawą Księżyca, który będzie się znajdował w tym czasie w pobliżu planet. Jako że całość ma miejsce tuż przed nowiem, Księżyc będzie widoczny jako cieniutki rożek. Być może uda się nawet zobaczyć i sfotografować światło popielate. Jakby tego było mało, od tego tygodnia temu planetarnemu tańcu zaczyna się przyglądać Merkury powoli wznoszący się nad horyzont. Cztery, a właściwie pięć planet (Ziemia!) plus Księżyc w jednym kadrze. Jeśli tylko pogoda dopisze, nie wolno przegapić takiej okazji!

Wenus-Jowisz-Ksiezyc_marzec_2012

Koniunkcja Wenus, Księżyca i Jowisza, marzec 2013.

Kiedy będzie widać

Całe przedstawienie można obserwować od od 8 do 11 października. To właśnie wtedy w pobliżu planet znajdował się będzie Księżyc.
Tak to będzie wyglądać w poszczególne dni:

  • 8 października – Księżyc powyżej planet, oświetlenie tarczy ok. 16%
  • 9 października – Księżyc pomiędzy Wenus a Marsem, oświetlenie tarczy ok. 10%
  • 10 października – Księżyc poniżej Jowisza, oświetlenie tarczy ok. 5%
  • 11 października – Księżyc nisko nad horyzontem tuż obok Merkurego, oświetlenie tarczy ok. 2%
Układ planet i Księżyca w dniach 8-11 października 2015.

Układ planet i Księżyca w dniach 8-11 października 2015.

Wydaje się, że najlepszą porą do obserwacji i fotografowania będą okolice godzin 5:45 – 6:45. To właśnie okolice świtu zapewnią dogodne warunki oświetleniowe. Niebo powinno robić się powoli granatowe, a później niebieskie. Ilość światła będzie się zwiększać dosłownie z każdą minutą pozwalając poprawnie naświetlić również dół kadru.

Jak fotografować

Sfotografowanie koniunkcji jest naprawdę proste. Do wykonania bardzo efektownych zdjęć nie będziemy potrzebowali żadnego specjalistycznego sprzętu. Wystarczy absolutne minimum:

  • aparat
  • obiektyw
  • statyw

Aby sfotografować wszystkie planety w jednym poziomym kadrze, będziemy potrzebowali obiektywu o maksymalnej ogniskowej w okolicach:

  • 35 mm dla matrycy pełnoklatkowej (Canon 5D, Nikon D600, itp.)
  • 24 mm dla matrycy apsc (Canon 700D, Nikon D5500, itp.)

W przypadku gdy będziemy chcieli skomponować kadr pionowy, będą to odpowiednio ogniskowe:

  • 50 mm dla matrycy pełnoklatkowej (Canon 5D, Nikon D600, itp.)
  • 35 mm dla matrycy apsc (Canon 700D, Nikon D5500, itp.)
Weus-Ksiezyc_marzec_2011

Spotkanie Wenus z Księżycem, marzec 2011.

Parametry

Przysłona – Fotografować będziemy na w pełni otwartym obiektywie, czyli na najmniejszej liczbie oznaczającej przysłonę. Dla tzw. obiektywów kitowych, sprzedawanych w zestawie z aparatem, jest to zazwyczaj wartość F/3.5. Dla poprawy jakość rejestrowanego obrazu możemy ewentualnie delikatnie przymknąć przysłonę.
Czas naświetlania – Musimy być przygotowani na kilkusekundowe ekspozycje. Nie może on być jednak zbyt długi, tak aby z planet i gwiazd nie zrobiły nam się smugi. Raczej nie powinniśmy naświetlać dłużej niż 10 – 15 sekund. Dokładna wartość zależy od aparatu i ogniskowej, jaką będziemy fotografować.
ISO – Najniższe, jakie możemy ustawić tak, aby poprawnie naświetlić kadr i nie musieć zbyt długo naświetlać. Prawdopodobnie na początku, gdy jeszcze będzie ciemno, będzie konieczne ustawienie wyższej czułości w okolicach 800-1600. Wraz z rozjaśnianiem się nieba powinniśmy stopniowo obniżać iso aż do wartości najniższej oferowanej przez aparat.

Wenus-Jowisz_lipiec_2015

Koniunkcja Wenus i Jowisza, lipiec 2015.

Zwróćmy uwagę również na sam moment wyzwolenia migawki w aparacie. Przy długich czasach naświetlania, a takie będziemy stosować, warto jest skorzystać z pilota lub wężyka, tak aby nie poruszyć aparatu sprawiając tym samym, że zdjęcie będzie nieostre. Jeśli nie mamy pilota lub wężyka, skorzystajmy z opcji samowyzwalacza. Już dwie sekundy opóźnienia będą wystarczające, aby uzyskać poprawne technicznie zdjęcia.

Niezmiernie ważną rzeczą, o której należy pamiętać jest miejsce, z którego będziemy fotografować. Ponieważ Merkury będzie znajdował się tylko 3 stopnie nad horyzontem, musimy znaleźć odpowiednie miejsce, w którym planeta nie będzie zasłonięta przez budynki lub drzewa. Zdecydowanie najlepiej będzie się wybrać gdzieś w otwarty teren poza miasto.

Ja oczywiście zachęcam to prób sfotografowania koniunkcji planet w jakimś ciekawym miejscu, w przemyślanym kadrze z jakimś ciekawym obiektem na pierwszym planie. Warto się rozejrzeć za jakimś samotnym drzewem, czy choćby opuszczonym budynkiem gdzieś pośród pól.

Plan awaryjny

Jeśli w ten weekend nie dopisze pogoda w miejscu, w którym mieszkacie, to nic straconego. Tak jak wcześniej wspomniałem, w drugiej połowie miesiąca również będzie warto popatrzeć w niebo nad ranem. Nie będzie już wprawdzie Księżyca, nie oznacza to jednak, że nie będziemy się nudzić.

Koniunkcja Jowisza i Marsa - 18 października 2015.

Koniunkcja Jowisza i Marsa – 18 października 2015.

18 października – Jowisz praktycznie dotknie Marsa. Obie planety będą oddalone od siebie o niecały stopień.

Koniunkcja Jowisza i Wenus - 25 października 2015.

Koniunkcja Jowisza i Wenus – 25 października 2015.

25-26 października – koniunkcja Jowisza z Wenus. Dwie najjaśniejsze widoczne na niebie planety będzie w tych dniach dzielił dystans wynoszący ok. 1 stopnia. Będzie to doskonała okazja aby podziwiać oba obiekty równocześnie przez teleskop lub lornetkę.

Pogodnego nieba!

Piotr Potępa

Podobało się? Poleć lekturę znajomym! Polub Nightscapes na Facebooku! Masz jakieś pytania lub sugestie odnośnie tematu który powinienem poruszyć? Skomentuj lub napisz do mnie maila.

Możesz również polubić…

Skomentuj

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.